Zarządzanie dyskami

MBR

MBR (ang. Master Boot Record) – główny rekord startowy, czyli umowna struktura zapisana w pierwszym sektorze dysku twardego. Często nazywany też Master Boot Block (pol. główny blok startowy). Zawiera on program rozruchowy oraz główną tablicę partycji (w przypadku dysku twardego – dyskietki zwykle nie posiadają tablicy partycji).

MBR znajduje się na pierwszej ścieżce, w pierwszym cylindrze, w pierwszym sektorze dysku (CHS – 0, 0, 1).

Budowa MBR

MBR ma 512 bajtów długości, z czego pierwsze 446 bajtów zajmuje program rozruchowy (ang. bootstrap). Druga część MBR – tablica partycji – zawiera 4 struktury opisujące poszczególne partycje podstawowe, każda po 16 bajtów. MBR kończą 2 bajty sygnatury – szesnastkowo 0x55 0xAA, co daje 446 + (4 · 16) + 2 = 512.

512 bajtów
446 bajtów	64 bajty (4 x 16)				2 bajty
program rozruchowy	partycja 1	partycja 2	partycja 3	partycja 4	0x55 0xAA

Tworzenie kopii MBR

Informacje zawarte w MBR można edytować, np. za pomocą programu MBRtool pod DOS-em albo programem HDHacker w trybie graficznym.

Naprawa MBR

Jeżeli uszkodzeniu ulegnie MBR to jest możliwość jego naprawy z wiersza poleceń:

fdisk /mbr

Naprawa MBR za pomocą konsoli odzyskiwania Windows XP:

fixmbr

Naprawa MBR za pomocą konsoli odzyskiwania Windows Vista/Windows 7:

bootrec /FixMbr

Na podstawie http://pl.wikipedia.org/wiki/Master_boot_record

Dysk podstawowy

Dysk podstawowy używa do organizacji danych partycji podstawowych, partycji rozszerzonych i dysków logicznych. Sformatowana partycja jest również nazywana woluminem (terminy wolumin i partycja są często używane wymiennie). Dysk podstawowy może zawierać najwyżej cztery partycje podstawowe albo trzy partycje podstawowe i jedną rozszerzoną. Partycja rozszerzona może zawierać wiele dysków logicznych (obsługiwanych jest maksymalnie 128 dysków logicznych). Partycje na dysku podstawowym nie mogą udostępniać danych ani dzielić ich z innymi partycjami. Każda partycja na dysku podstawowym stanowi odrębną jednostkę.

Partycja aktywna

Partycja aktywna - partycja na dysku twardym używana do ładowania systemu operacyjnego. Zazwyczaj zawiera system operacyjny. Tylko jedna partycja na dysku twardym może być ustawiona jako aktywna.

Dysk dynamiczny

Dysk dynamiczny to taki, który zawiera jeden lub więcej woluminów dynamicznych, podobnych do partycji na dysku podstawowym. Nie ma głównego rekordu rozruchowego. Zamiast tego przechowuje informacje o rozkładzie woluminów w bazie danych umieszczonej w ostatnim megabajcie dysku. W momencie tworzenia partycji system operacyjny nie wykorzystuje całego miejsca. Zachowuje 8 MB dla bazy danych łączy dynamicznych. Na dysku dynamicznym można utworzyć nieograniczoną liczbę woluminów na dysku.

Dysk dynamiczny udostępnia funkcje niedostępne w dyskach podstawowych, takie jak możliwość tworzenia woluminów rozłożonych, dublowanych oraz RAID 5. Możliwa jest konwersja dysku podstawowego na dynamiczny, nie można natomiast zamienić woluminu dynamicznego na partycje bez utraty danych.

Wolumin łączony

Wolumin łączony – jeśli stworzyłeś na dysku dynamicznym dysk D o rozmiarze 30 GB i dodasz do systemu nowy dysk twardy o pojemności 60 GB, możesz rozciągnąć istniejący dysk dynamiczny na całość lub część nowego dysku, tworząc dysk D o pojemności 90 GB

Wolumin rozłożony

Wolumin rozłożony - w odróżnieniu od woluminów łączonych kolejne dyski nie stanowią "przedłużenia" pojemności. Dane w takim woluminie zapisywane są w tzw. paskach (64-kilobajtowych blokach) równolegle na wszystkich dyskach fizycznych, na których znajduje się dany wolumin rozłożony. De facto wolumin rozłożony to nic innego jak programowa macierz RAID-0 (striping). Pozwala to na szybsze operacje zapisu i odczytu. Wadą jest utrata wszystkich danych przy awarii jednego z dysków.

Diskmgmt.msc

Do zarządzania dyskami w Windows służy diskmgmt.msc

Ćwiczenia

1. Podziel dysk podstawowy na 5 równych partycji
2. Przypisz im 5 ostatnich liter alfabetu
3. Utwórz dysk dynamiczny (prosty). Zapisz na nim jakieś dane. Następnie rozszerz dysk dynamiczny tworząc wolumin łączony. Czy dane zostały zachowane? Usuń jeden z woluminów łączonych. Czy dane pozostały?
4. Czy można zmieniać rozmiar partycji bez utraty danych (na dyskach podstawowych i dynamicznych)?
5. Stwórz wolumin rozłożony. Czy woluminy mogą być różnej wielkości? Ile wynosi łączna pojemność woluminu? Czy jest sumą pojemności poszczególnych woluminów?

Bezstratne zmienianie rozmiaru partycji

Do prac dyskowych istnieje rewelacyjny program BootIt NG. Ma olbrzymie mozliwości. Szczegóły na stronie producenta [1] Do większości zadań, nie ma potrzeby instalacji na dysku twardym, więc tak jak przedstawiono poniżej ignorujemy propozycję. Wcześniej nagrywamy program na dyskietkę czy innego napęd i bootujemy komputer z tejże.

Aby zmienić rozmiar partycji proszę postępować wg zrzutów. Jeśli chcemy powiększyć partycję musimy pamiętać, aby wolne miejsce znajdowało się "pod" partycją. w innym wypadku będziemy mogli ją tylko zmniejszyć.

Tworzenie obrazu partycji/dysku

Zastosujemy tutaj również program BootIt NG. Istnieje duży wybór tego rodzaju oprogramowania. Polecam również Norton Ghost. Obsługa tego rodzaju programów jest podobna. Należy pamiętać, aby przechowywać obraz partycji systemowej na innej partycji, a najlepiej dysku.

BootIt NG