Tekst źródłowy strony ECDL moduł1-Tożsamość Autoryzacja

==Uwierzytelnianie, Autoryzacja==

'''Tożsamość''' – bycie tym samym człowiekiem (tą samą osobą), bycie sobą, bycie tym za kogo się podajemy. Dokumentem stwierdzającym tożsamość jest dokument tożsamości [http://pl.wikipedia.org/wiki/To%C5%BCsamo%C5%9B%C4%87_osobista].  

'''Uwierzytelnianie''' (ang. authentication, niepoprawnie autentykacja) – proces polegający na zweryfikowaniu zadeklarowanej tożsamości osoby, urządzenia lub usługi biorącej udział w wymianie danych. Uwierzytelnienie następuje po '''identyfikacji''', czyli zadeklarowaniu swojej tożsamości przez użytkownika (np. przez podanie loginu). Zadeklarowana, ale jeszcze niezweryfikowana, tożsamość jest potwierdzana w procesie uwierzytelnienia (np. przez podanie hasła).

Często spotykane metody uwierzytelniania:
*Hasła statyczne.
*Oparte o dowód posiadania klucza prywatnego z użyciem kryptografii asymetrycznej (klucze w SSH, certyfikaty). Serwer dysponuje kluczem publicznym klienta. Za pomocą tego klucza, szyfruje pakiet danych i wysyła klientowi. Jeśli ten potrafi rozszyfrować, to znaczy, że dysponuje kluczem prywatnym, czyli że jest tym, za kogo się podaje.
*Hasła jednorazowe.
*Tokeny.
*Oparte o biometryczne cechy człowieka (np. odciski palców, kształt dłoni, wygląd tęczówki oka), które pobierane są przez odpowiedni czytnik i porównywane z bazą danych.

Uwierzytelnianie często ma miejsce przed procesem autoryzacji [http://pl.wikipedia.org/wiki/Uwierzytelnianie].


'''Najprościej ujmując uwierzytelnienie to sprawdzeniu tożsamości użytkownika.''' 


'''Autoryzacja''' (ang.) authorization, także kontrola dostępu (ang.) access control – funkcja bezpieczeństwa, która potwierdza, czy dany podmiot jest uprawniony do korzystania z żądanego zasobu. Dla określenia uprawnień danego podmiotu konieczne jest najpierw stwierdzenie jego '''tożsamości''', dlatego w typowym zastosowaniu autoryzacja następuje dopiero po potwierdzeniu tożsamości podmiotu za pomocą''' identyfikacji''' i '''uwierzytelnienia'''.


'''Najprościej ujmując autoryzacja to sprawdzenie czy użytkownik ma prawo dostępu do usług czy zasobów.'''


Autoryzacja może przybierać bardzo różne formy, w zależności od konkretnego zastosowania.
*System operacyjny sprawdza uprawnienia zalogowanego (uwierzytelnionego) użytkownika do pliku na podstawie jego atrybutów w systemie plików.
*Użytkownik bankowości internetowej, który zalogował się (uwierzytelnił) za pomocą loginu i hasła autoryzuje przelew za pomocą podpisu cyfrowego składanego za pomocą hasła jednorazowego.
*ZUS uwierzytelnia deklaracje płatników za pomocą podpisu elektronicznego (planowano także autoryzację prawa osób do reprezentowania poszczególnych podmiotów za pomocą certyfikatów atrybutów)
*Zapora sieciowa równocześnie uwierzytelnia i autoryzuje dostęp do portu serwera na podstawie adresu IP klienta [http://pl.wikipedia.org/wiki/Autoryzacja_%28informatyka%29].

==Zabezpieczanie hasłem - dobre praktyki==

#Hasła nie udostępniamy nikomu.
#Nie używamy tego samego hasła. Jeśli masz na kilku kontach to samo hasło (poczta, gadu-gadu, allegro, facebook, nasza-klasa, bank) to zmniejszasz tym samym  zabezpieczenie tym kont. 
#Hasła należy okresowo zmieniać (w sieci istnieją programy szpiegujące, które potrafią przechwytywać hasła). 
#Hasło nie może być krótkie oraz zawierać wyłącznie liter alfabetu, nie może być słownikowe (np. wakacje). Istnieją programy łamiące hasła metodą słownikową (podkładają wszystkie możliwe słowa ze słownika).
#Nigdy w haśle nie używaj swojego imienia, imienia żony, męża, dzieci, pasa, chomika, daty urodzenie, ślubu, liczb związanych z wiekiem, słów kojarzących się z Tobą, twoimi zainteresowaniami.
#Hasło musi mieć odpowiednią długość, musi zawierać małe i duże litery, cyfry oraz pozostałe znaki dostępne na klawiaturze (nie złamie się takiego hasła metodą słownikową ewentualnie metodą brute-force, która to jednak wymaga dużo czasu oraz nieudolnego administratora serwera).
#Istnieją generatory trudnych haseł, ale problem w tym, że hasło 1!we.?UsGniY76.496q może być trudne do zapamiętania. Może to spowodować,że część pracowników zapisze hasło na kartce i przyklei do monitora. Skutek takiego działania będzie odwrotny od zamierzonego.


[[Category:Technologia informacyjna|T]]
[[Category:ECDL|T]]
[[Category:ECDL moduł1 - Podstawy technik informacyjnych i komunikacyjnych|T]]
[[Category:Podstawy technologii informacyjnych|T]]